تایپوگرافی چیست؟
تایپوگرافی (typography) هنری است که به چیدمان حروف می‌پردازد و به کلمات و جملات بار تصویری بیشتری اضافه می‌کند. بسیاری از طراحان سال‌های زیادی را به پژوهش و کسب تجربه در این راه می‌پردازند. از این هنر در تبلیغات، تیتراژ فیلم‌ها، طراحی کتاب‌های کمیک و … استفاده می‌شود. تایپوگرافی می‌تواند یک طراحی را از سطح آماتور به حرفه‌ای ارتقاء دهد. تایپوگرافی با خطاطی تفاوت دارد اما گاهی از این هنر در طراحی‌های خود بهره می‌برد.
در فرآیند تایپوگرافی اطلاعات به فونت تبدیل و تایپ می‌شوند و سپس طراح با استفاده از تکنیک‌های هنرهای دیداری، به آن‌ها رنگ و فرم اضافه می‌کند. در این حالت حروف کشیده یا خمیده می‌شوند، با انواع فونت‌ها و بافت‌ها بازی می‌شود و در نهایت یک اثر هنری پیدی می‌آید که دیگر صرفاً یک جمله یا کلمه نیست. در واقع یک هنرمند تایپوگرافیست باید بتواند زیبایی را با گویایی ترکیب کند و اثری پدید آورد که در عین زیبا بودن، پیام متن را نیز به سادگی منتقل کند. در اینجا تفاوت تایپوگرافی با نقاشی و خطاطی مشخص می‌شود. تایپوگرافی متن را با ویژگی‌های بصری ادغام می‌کند و از تصویر برای بهبود بخشیدن به فرآیند انتقال پیام بهره می‌برد.
من پارسا دهقان در این مقاله به بررسی چند نکته برای بهتر شدن طراحی تایپوگرافی می‌پردازم. نکاتی که توسط بسیاری از طراحان بلاگ‌ها و صاحبان کسب‌وکار نادیده گرفته می‌شود.
برای هر برند تنها از 2 یا 3 فونت استفاده کنید
اگر می‌خواهید برند شما قابل تشخیص باشد، باید آن را منسجم نمایش دهید. بخش مهمی از هویت تصویری کار شما، فونتی است که استفاده می‌کنید. یک فونت برای تیترها و یک فونت برای بدنه‌ی متن انتخاب کنید. در صورت تمایل می‌توانید یک نوع فونت جداگانه برای تک‌جمله‌های مهم و برجسته و یا شعار برند داشته باشید اما تغییر فونت بیشتر از این مقدار یکپارچگی کار شما را از بین می‌برد. انسجام دادن به متن موجب می‌شود مشتری‌ها برند شما را بهتر بشناسند و تشخیص دهند.
برای هر طراحی از یک فونت متفاوت استفاده نکنید
بسیاری از بلاگ‌ها یا متن‌های تبلیغاتی معرف یک برند واحد هستند اما از چند نوع فونت استفاده می‌کنند. برخی طراحان هر فونتی را که مناسب محتوا به نظر برسد انتخاب می‌کنند. ممکن است فکر کنید این کار طرح شما را مفرح جلوه می‌دهد اما در واقعیت تمرکز مخاطب را از بین می‌برد، توجه او را منحرف می‌کند و در نهایت نتیجه‌ای به ضرر شما خواهد داشت. این امر به خصوص در مورد صفحه‌های وب مصداق دارد. وقتی که مخاطب از بالای صفحه به سمت پایین حرکت می‌کند، اگر با پست‌هایی با فونت‌های مختلف مواجه شود، احتمالاً از روی آن‌ها رد می‌شود. ممکن است این مخاطب نسبت موضوع علاقه‌مند و مشتاق باشد و یا جزو حامیان وبلاگ شما باشد، اما با از بین بردن انسجام، در ذهن او تأثیری منفی باقی می‌گذارید و توجه او را از دست می‌دهید. به این ترتیب تأثیر مطلب خود را از بین می‌برید. بهتر است از فونت‌های یکپارچه و تصاویر و عکس‌های مختلف استفاده کنید.
با فاصله‌ی میان حروف بازی کنید
این حرف ممکن است عجیب به نظر برسد اما تأثیر زیادی در نمای تصویری یک متن دارد و به آن شخصیت می‌بخشد. به تفاوت تصویری این دو کلمه توجه کنید:
تایپوگرافی / ت ا ی پ و گ ر ا ف ی
این کار را نمی‌توان در هر جایی از متن انجام داد و نباید در استفاده از آن افراط کرد. با این حال اگر در جای مناسب از این تکنیک استفاده کنید، طراحی شما را به سطح بالاتری ارتقاء خواهد داد. انجام این تکنیک در متن یا تصویر تیتر، توجه مخاطب را به خود جلب می‌کند. بنابراین دفعه‌ی بعد که به طراحی گرافیکی یک متن می‌پردازید، با فاصله‌ی میان حروف بازی کنید و ببینید که تا چه حد شخصیت و فردیت متن شما تغییر خواهد کرد.
فاصله‌ی میان خطوط یک متن را بیش از حد کم نکنید
چسباندن خطوط یک متن به یکدیگر ممکن است هنری به نظر برسد اما در واقع با انجام این کار بسیاری از قوانین طراحی را زیر پا گذاشته‌اید! خطوط به هم چسبیده خواندن متن را مشکل می‌کند و به علاوه ظاهر نازیبایی نیز دارد. مهم‌ترین مسئله در طراحی رساندن پیام به مخاطب است. وقتی مخاطب با متنی مواجه شود که برای خواندن دشوار است، به راحتی از آن عبور می‌کند و در نتیجه پیامی نیز منتقل نمی‌شود. بهتر است هنگام طراحی یک متن، مانند فاصله‌ی میان حروف، با فاصله‌ی میان خطوط نیز بازی کنید و این فاصله‌ها را به صورت خلاقانه به کار ببرید.
برای تیترهای خود از یک فونت معقول استفاده کنید
معمولاً فونت‌هایی که حالت دست‌نویس دارند، سخت خوانده می‌شوند. این فونت‌ها بسیار زیبا هستند و اگر به درستی و یک یا دوبار در متن استفاده شوند توجه مخاطب را بیشتر به خود جلب می‌کنند و به طراحی جلوه‌ی بیشتری می‌بخشند اما نباید در استفاده از آن‌ها افراط کرد. حتماً با بلاگ‌هایی مواجه شده‌اید که برای هر تیتر و میان‌تیتر از فونت دست‌نویس استفاده کرده‌اند. همان‌‌طور که گفته شد، وقتی مخاطب با یک متن سخت برای خواندن برخورد کند به سرعت از آن عبور خواهد کرد. شما باید اطلاعات را به سادگی در اختیار مخاطب خود قرار دهید بنابراین در آغاز با یک فونت خاص توجه او را به خود جلب کنید و در ادامه متن را ساده نگه دارید.
از Drop shadow یا سایه‌های برجسته استفاده نکنید
استفاده از سایه‌ها در متن باید به دقت صورت گیرد. استفاده‌ی نادرست از سایه‌ها می‌تواند به راحتی یک طرح مدرن را به یک طرح مبتدی پر زرق و برق تنزل دهد. به علاوه سایه‌ها خواندن متن را دشوار می‌کنند. به خاطر داشته باشید که بسیاری مخاطبان وقت و حوصله‌ی کافی برای رمزگشایی از متن شما را ندارند. به همین دلیل طراحی متن باید به گونه‌ای باشد که توجه این گروه از مخاطبان را از دست ندهید.
از فضاهای مثبت و منفی خلاقانه استفاده کنید
یادگیری قوانین طراحی، تنها قدم اول در این راه به شمار می‌رود. در نهایت همه چیز به خلاقیت شما بستگی دارد. در استفاده از فضاهای منفی، خلاقیت طراح نمود بارزی پیدا خواهد کرد. تصویر یک درخت در مقابل آسمان را تصور کنید. در این تصویر، درخت فضای مثبت و فاصله‌ی بین شاخه‌ها فضای منفی محسوب می‌شوند. شما می‌توانید با استفاده از این فاصله‌ها و چینش خلاقانه‌ی آن‌ها، پیامی را به مخاطب انتقال دهید.
به قلم : پارسا دهقان (دبیر آموزش و پرورش ناحیه یک یزد - هنرستان شهرک صنعتی طرازی)
مطالب مشابه:
- بهترین طراح لوگوی ایرانی کیست؟
- 4 نرم افزار برتر طراحی لوگو و طرح های گرافیکی
- مفهوم لوگوی باشگاه فوتبال رم چیست؟